Thuật ngữ “beta-glucan” nói đến một loại những chất xơ hòa tan được tìm thấy trong nhiều nguồn thực vật. Cách sử dụng được chứng minh tốt nhất của beta-glucan bao gồm việc cải thiện sức khỏe tim mạch; chứng cứ về lợi ích thì đủ mạnh mẻ mà FDA đã cho phép sự khẳng định trên nhãn hiệu cho các sản phẩm thực phẩm chứa số lượng đáng kể của beta-glucan là “ sức khỏe trái tim”. Nhiều bằng chứng không mạnh mẽ hơn hỗ trợ việc sử dụng tiềm năng của một số các sản phẩm beta-glucan để thay đổi sự hoạt động của hệ miễn dịch.
NHU CẦU / NGUỒN GỐC
Beta-glucan không phải là dưỡng chất thiết yếu. Nó được tìm thấy trong những ngũ cốc nguyên hạt (đặc biệt yến mạch, lúa mì, lúa mạch) và nấm như là men làm bánh, các nấm dược thảo như Coriolus versicolor, Maitake, Reishi..v..v…
Các nguồn thực phẩm khác nhau chứa một lượng khác nhau có các thành phần hóa học khác nhau được gọi chung là beta-glucan. Các hạt ngũ cốc chứa chủ yếu beta-1,3-glucan và beta-1,4-glucan. Các nguồn nấm chứa một hỗn hợp của beta-1,3-glucan và beta-1,6-glucan. Các sản phẩm được tinh chế chỉ chứa dạng 1,3 thì cũng có thể dùng được.
SỬ DỤNG TRỊ LIỆU
Phần trọng yếu của bằng chứng, nếu không nhất quán hoàn toàn, chỉ ra rằng beta glucan, hoặc thực phẩm chứa nó (đặc biệt yến mạch), có thể cải thiện vừa phải hồ sơ cholesterol. Những lợi ích chắc chắn nhất đã được xem xét về các mức của cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (“xấu”). Các sự cải thiện vừa phải tăng lên 10% đã được thấy trong nghiên cứu. Các sự cải thiện có thể có trong cholesterol HDL (“tốt”) đã chỉ được biết một cách không nhất quán. Người ta nghĩ rằng beta-glucan làm giảm các mức cholesterol bằng cách tăng sự bài tiết cholesterol từ đường tiêu hóa. Điều này có ảnh hưởng đến 2 dạng cholesterol: cholesterol từ thực phẩm, và quan trọng hơn, cholesterol từ máu “được tái sinh” bởi gan qua đường ruột. Tuy nhiên, hầu như tất cả các nghiên cứu bao gồm yến mạch và được hướng dẫn bởi các nhà sản xuất các sản phẩm yến mạch; việc xác nhận độc lập vẫn ở mức tối thiểu. Beta-glucan cũng có thể cải thiện vừa phải các mức huyết áp, mặc dù không phải tất cả các nghiên cứu đều đồng ý.
Ngoài ra, beta-glucan có thể giúp hạn chế đường máu tăng lên xuất hiện sau bữa ăn. Trên lý thuyết, điều này có thể cho các lợi ích về sức khỏe tim mạch, đặc biệt đối với những người có bệnh tiểu đường. Việc sử dụng được đề xuất chủ yếu khác của các sản phẩm beta-glucan bao gồm các hiệu quả trên hệ miễn dịch. Ống thử nghiệm, động vật, và một vài nghiên cứu được kiểm soát trên con người đề nghị rằng các beta-glucans có thể thay đổi các số đo khác nhau của chức năng miễn dịch. Trong tài liệu y học thay thế , các hiệu quả này được tóm tắt chung chung khi cho rằng beta-glucans là “chất kích thích miễn dịch”. Tuy nhiên, sự mô tả này, là một sự đơn giản hóa quá mức. Hệ miễn dịch rất phức tạp và, cho dến giờ, được hiểu biết không hoàn toàn. Ở mức độ hiểu biết khoa học hiện hành nó không thể mô tả các tác dụng của beta-glucan cụ thể hơn để nói rằng nó có các hoạt động “ điều hòa mễn dịch”, hoặc nó là một “chất bổ sung đáp ứng sinh học”. Những từ ngữ vô nghĩa cố ý này chỉ ra rằng chúng tôi biết một cách đơn thuần beta-glucan ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch (điều hòa) , không phải nó cải thiện chức năng miễn dịch.
Một vài trong số các tác dụng liên quan đến miễn dịch đã xem xét trong các nghiên cứu bao gồm các sự thay đổi trong việc hoạt hóa một số các tế bào bạch cầu và sự thay đổi trong các mức độ hoặc việc hoạt động của các chất, được gọi là cytokines, điều hòa chức năng miễn dịch.
Dựa trên các tìm thấy lý thuyết rộng rãi, cũng như một số nhỏ các thử nghiệm trên con người rất sơ bộ, các sản phẩm beta-glucan khác nhau đã được ủng hộ cho việc điều trị nhiều bệnh đa dạng như viêm mũi dị ứng, ung thư, các nhiễm trùng, và nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng tràn ngập theo sau tổn thương chính yếu, bệnh tật hoặc phẫu thuật). Tuy nhiên, chứng cứ cho lợi ích lâm sàng bây giờ vẫn còn rất sơ bộ.
Một nghên cứu đã thất bại để tìm thấy rằng beta-1,3-glucan (trong dạng gel bôi) giúp cho việc điều trị da dày sừng quang hóa, một dạng của những sự thay đổi tiền ung thư được gây ra do ánh nắng đã thấy ở người lão hóa. Nghiên cứu khác đã tìm thấy rằng nó có tác dụng không đáng kể trên bệnh nha chu (viêm lợi), chứng viêm nướu răng được gây ra bởi vi khuẩn tìm thấy trong những mảng bám răng,
LIỀU DÙNG CHỮA TRỊ
Để cải thiện cholesterol LDL và toàn phần, các nghiên cứu đã tìm thấy lợi ích với beta-glucan ở các liều có tầm từ 3gr đến 15gr hàng ngày. Tuy nhiên, những lợi ích đã được nhận ra một cách kiên định ở giới hạn cao hơn nữa của phạm vi này, và một nghiên cứu được làm cẩn thận đã tìm thấy không có ích lợi ở 3gr hàng ngày.
Sản phẩm beta-glucan có thể chứa các phân tử có những chiều dài trung bình khác nhau (trọng lượng phân tử). Một vài nhà sản xuất khẳng định những lợi ích tốt hơn với các phiên bản trọng lượng phân tử thấp hoặc cao. Tuy nhiên, một nghiên cứu đã thất bại để tìm ra bất kỳ sự khác biệt nào giữa beta-glucan trọng lượng phân tử cao và beta-glucan trọng lượng phân tử thấp cho các mức đường máu và cholesterol bình thường hóa.
CÁC VẤN ĐỀ AN TOÀN
Beta-glucan, như là một chất có mặt rộng rãi trong thực phẩm, được cho là có mức độ an toàn cao. Tuy nhiên, nếu nó thực sự làm hoạt hóa hệ miễn dịch, các tác dụng tồi tệ thì ít nhất có thể có theo lý thuyết đối với những người có các bệnh nơi mà hệ miễn dịch hoạt động quá mức. Các bệnh này bao gồm: đa xơ cứng, lupus, viêm khớp dạng thấp, hen suyễn, và hàng trăm các bệnh khác. Ngoài ra, người ta uống thuốc ức chế miễn dịch sau phẫu thuật cấy ghép cơ quan có thể, trên lý thuyết, làm tăng nguy cơ đào thải cơ quan của họ. Tuy nhiên, chưa có báo cáo nào chỉ định rằng bất kỳ vẫn đề giả định nào đã thực sự xảy ra. Liều dùng an toàn tối đa cho trẻ nhỏ, người mang bầu, phụ nữ cho con bú, hoặc người với bệnh gan hoặc thận nặng không được xác nhận.
Trích dịch từ trang “Lahey Hospital & Medical Center”